مقاله عرضه اولیه؛ تبدیل تهدید به فرصت بنده که در هفته نامه بورس هفته دوم آذر به چاپ رسید
عرضه اولیه؛ تبدیل تهدید به فرصت
روز دوشنبه شرکت صنایع ماشین‌های اداری ایران با نماد مادیرا به عنوان ۱۲ اُمین شرکتی که در سال ۹۷ عرضه‌اولیه می‌شود وارد بازار فرابورس شد
اگر نگاهی به عرضه‌اولیه‌های امسال بیاندازیم متوجه خواهیم شد که تعداد شرکت کنندگان در عرضه اولیه‌ها تقریبا ۳ برابر شده است
در عرضه‌اولیه سامان پرداخت که با نماد سپ در تاریخ ۱۳ خرداد انجام شد؛ ۱۱۰ هزار نفر شرکت کردند.
در عرضه اولیه پتروشیمی پارس با نماد پارس با وجود اینکه این شرکت نقدینگی بسیار زیادی برای خرید می‌خواست و به عبارتی بزرگترین عرضه‌اولیه تاریخ بورس بود حدودا ۱۸۰ هزار نفر شرکت کردند که نسبت به سپ رشد ۷۰ درصدی شرکت کننده‌ها را شاهد بودیم
در عرضه اولیه سنگ آهن گهرزمین با نماد کگهر که در تاریخ ۲۶ آبان انجام شد؛ حدودا ۳۱۰ هزار نفر شرکت کردند و نسبت به عرضه‌اولیه سپ با رشد حدودا ۳ برابری تعداد شرکت کنندگان مواجه شدیم
این رشد ۳ برابری با این وجود اتفاق افتاد که در روز عرضه اولیه کگهر تعدادی از کارگزاری های مطرح کشور در زمان عرضه اولیه به دلیل حجم تقاضای بالا با مشکلاتی مواجه شدند که طبق نظر سنجی‌ها حدودا ۲۰ درصد افرادی که قصد خرید عرضه اولیه کگهر را داشتند به دلایل مشکلات زیرساختی نتوانستند کگهر را خریداری کنند
اگر مشکلات زیر ساختی به وجود نمی‌آمد قطعا شاهد شرکت حداقلی ۳۵۰ هزار نفری در کگهر بودیم
عده از فعالین بازار سرمایه معتقدند که عرضه اولیه‌هایی که نقدینگی بالایی جذب می‌کنند و به اصطلاح سنگین هستند نباید در روزهای منفی به بازار عرضه شوند چون سرمایه گذاران برای نقد شدن و خرید عرضه‌اولیه دست به فروش های هیجانی می‌زنند.
این تحلیل تا حد زیادی درست است اما آن روی سکه این است که نقدینگی جذب شده توسط عرضه‌اولیه هر چقدر هم زیاد باشد بالاخره درصدی از آن مجددا به بازار ترزیق خواهد شد و باعث بالا رفتن حجم معاملات می‌شود.
عده‌ای از سرمایه‌گذاران عرضه‌اولیه‌های بزرگ را برای کلیت بازار تهدید می‌دانند اما می‌توان با چند تصمیم این تهدید را به فرصت تبدیل کرد:
۱. افزایش درصد عرضه اولیه های کوچک از ۱۰ درصد به ۲۰ درصد
این اقدام باعث خواهد شد که در عرضه‌اولیه‌هایی همچون زپارس، شبصیر، نطرین، تاپکیش، زبینا، زقیام و ... که نفری ۱۰۰ هزار ت به هر نفر رسید مبالغ بیشتری برسد تا سرمایه‌گذارانی که برای اولین بار است خرید و فروش در بورس را تجربه می‌کنند از شیرینی سود این عرضه‌ها دید بهتری نسبت به بورس پیدا کنند
۲. افزایش درصد عرضه از ۵ درصد به ۱۰ درصد در عرضه‌اولیه‌های بزرگ
در عرضه اولیه های پارس و کگهر شاهد ۵ درصد عرضه سهام شرکت در زمان عرضه‌اولیه بودیم حال آنکه با توجه به افزایش تعداد افراد شرکت کننده و همینطور جذب افراد برای سرمایه‌گذاری در بورس اگر ۱۰ درصد عرضه سهام این شرکت ها در روز عرضه اتفاق بیافتد؛ شاهد جذب افراد بیشتری جهت سرمایه گذاری در بورس خواهیم بود.
۳. بهبود هسته معاملات و زیر ساخت لازم شرکت های OMS
با توجه به روند صعودی افراد شرکت کننده در عرضه‌اولیه‌ها نیاز به بهبود هسته معاملات به شدت احساس می‌شود. همینطور شرکت‌های OMS که به کارگزاری‌ها خدمات ارائه می‌دهند بایستی زیرساخت‌های خود را جهت مشارکت تعداد بالای افراد جهت شرکت در عرضه‌اولیه‌ها فراهم بیاورند
۴. افزایش ساعت ثبت سفارش در عرضه‌اولیه‌ها از ۲ ساعت به ۴ ساعت
پس از اجرای موفق روش بوک بیلدینگ در عرضه‌اولیه‌ها؛ در صورتی که زمان ثبت سفارس از ۲ ساعت به ۴ ساعت (خصوصا در عرضه‌های بزرگ) افزایش یابد افراد بیشتری میتوانند در این عرضه‌ها شرکت کنند
۵. انتقال ساعت عرضه اولیه به بعد از ساعت ۱۲:۳۰
در دو عرضه اولیه پارس و کگهر شاهد اختلالات در سیستم های آنلاین کارگزاری ها بودیم
اگر بتوان ساعت عرضه اولیه را به بعد از تایم بازار انتقال داد شاید بتوان از بار زیادی که روی شرکت های OMS
هست را تا حد خوبی کاهش داد
اقدامات بالا می‌تواند تا حد زیادی فرآیند عرضه‌اولیه را با بهبود مواجه کند. قطعا اقدامات دیگری جهت بهبود فرآیند عرضه‌اولیه وجود دارد که می‌بایست فعالین بازار سرمایه طی یک همفکری مشترک به آن‌ها بپردازند
